Blijf kalm, je hart klopt nog steeds
Intro
Een onregelmatige polsslag komt regelmatig voor en is vaak geen reden tot paniek – bijna iedereen ervaart dit wel eens. Maar als je merkt dat het vaker voorkomt, is het verstandig om verder te lezen.
Een onregelmatige polsslag kan wijzen op een onregelmatige hartslag, wat betekent dat het hart niet in een regelmatig ritme klopt. Dit kan verschillende oorzaken en betekenissen hebben, variërend van goedaardige oorzaken tot ernstigere hartritmestoornissen. Hier zijn enkele belangrijke dingen die een onregelmatige polsslag kan vertellen:
Hartritmestoornis (Aritmie)
Een van de meest voorkomende oorzaken van een onregelmatige polsslag is een hartritmestoornis. Dit betekent dat het elektrische systeem van het hart verstoord is. Veelvoorkomende aritmieën zijn:
- Atriumfibrilleren (boezemfibrilleren): Dit is de meest voorkomende vorm van een hartritmestoornis waarbij het hart onregelmatig en vaak snel klopt.
- Extrasystolen: Dit zijn extra hartslagen die kunnen leiden tot een gevoel van overslaan van het hart, wat tijdelijk een onregelmatige polsslag kan veroorzaken.
- Bradycardie: Dit is een trage hartslag, die soms onregelmatig kan worden.
- Tachycardie: Dit is een snelle hartslag, die ook onregelmatig kan aanvoelen.
Stress en angst
Stress, angst en paniekaanvallen kunnen de hartslag versnellen en soms onregelmatig maken. Deze onregelmatigheid is vaak tijdelijk en verdwijnt wanneer de stress vermindert.
Medicatie
Sommige medicijnen, zoals bètablokkers of bepaalde inhalatiemedicatie voor astma, kunnen de hartslag beïnvloeden en tot een onregelmatige polsslag leiden.
Cafeïne, alcohol of nicotine
Overmatige inname van stimulerende middelen zoals cafeïne (koffie), alcohol of nicotine kan de hartslag verstoren en een onregelmatige polsslag veroorzaken. Dit is meestal tijdelijk, maar bij overmatig gebruik kan het ernstiger worden.
Elektrolytenonbalans
Een verstoring in het evenwicht van elektrolyten (zoals natrium, kalium of magnesium) kan de elektrische signalen van het hart beïnvloeden en een onregelmatige polsslag veroorzaken.
Hartziekte
Een onregelmatige polsslag kan ook een teken zijn van onderliggende hartproblemen, zoals:
- Coronaire hartziekte: Verstopping van de kransslagaders die het hart van bloed voorzien, kan het hart verzwakken en een onregelmatige hartslag veroorzaken.
- Hartfalen: Dit is een aandoening waarbij het hart niet goed genoeg pompt, wat kan leiden tot een onregelmatige polsslag.
- Hartklepproblemen: Problemen met de hartkleppen kunnen de doorbloeding verstoren en leiden tot hartritmestoornissen.
Schildklierproblemen
Zowel een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) als een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) kunnen de hartslag beïnvloeden. Hyperthyreoïdie kan bijvoorbeeld een snelle en onregelmatige hartslag veroorzaken.
Wanneer moet je je zorgen maken?
Niet elke onregelmatige polsslag is een teken van een ernstig probleem. Sommige mensen kunnen af en toe een onregelmatige pols hebben zonder onderliggende ziekte. Echter, het is belangrijk om een arts te raadplegen als je regelmatig last hebt van de volgende symptomen:
- Duizeligheid of flauwvallen.
- Pijn op de borst.
- Kortademigheid.
- Vermoeidheid of zwakte.
- Hartkloppingen die aanhouden of vaak terugkomen.
Een arts kan de oorzaak van de onregelmatige polsslag beoordelen en zo nodig tests uitvoeren, zoals een ECG (elektrocardiogram) om de elektrische activiteit van het hart te controleren.
Zelf-reguleren
Er zijn verschillende technieken en leefstijlaanpassingen die je zelf kunt toepassen om je hartslag te reguleren en een gezonder hartritme te bevorderen. Hier zijn enkele effectieve stappen die je kunt nemen:
Ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken
Door bewust je ademhaling te vertragen en diepe, kalmerende ademhalingen te nemen, kun je je hartslag helpen reguleren. Een paar veelgebruikte methoden zijn:
- Diepe buikademhaling: Adem diep in door je neus, vul je buik met lucht en adem langzaam uit door je mond. Dit helpt het parasympathische zenuwstelsel te activeren, wat de hartslag kan vertragen.
- 4-7-8 ademhaling: Adem 4 seconden in, houd je adem 7 seconden vast en adem 8 seconden uit. Dit heeft een kalmerend effect en kan helpen bij stress of angst.
- Progressieve spierontspanning: Spanning en ontspanning van spiergroepen terwijl je diep ademhaalt, vermindert spanning en kan een onregelmatige hartslag kalmeren.
Lichaamsbeweging
Regelmatige matige lichaamsbeweging is essentieel voor een gezonde hartslag. Het versterkt het hart, verbetert de bloedcirculatie en helpt om de rusthartslag te verlagen. Geschikte vormen van beweging zijn:
- Wandelen, fietsen, zwemmen of joggen: Deze activiteiten stimuleren het cardiovasculaire systeem op een gematigde manier.
- Yoga en tai chi: Deze disciplines combineren beweging met ademhalingsoefeningen, wat de hartslag kan stabiliseren en stress kan verminderen.
- Intervaltraining: Voor wie gezond genoeg is, kan intervaltraining de hartslagvariabiliteit verbeteren, wat betekent dat je hart beter kan reageren op verschillende situaties.
Let op: Voor intensieve oefeningen is het verstandig om eerst met een arts te overleggen als je al hartproblemen hebt.
Gezonde voeding
Wat je eet kan een groot effect hebben op je hartslag en algemene hartgezondheid. Voeding die rijk is aan voedingsstoffen en elektrolyten helpt het hartritme in balans te houden. Focus op:
- Magnesium- en kaliumrijke voedingsmiddelen: Groenten zoals spinazie, avocado, bananen en noten ondersteunen een gezonde elektrolytenbalans, wat belangrijk is voor een stabiele hartslag.
- Vette vis: Vis zoals zalm, makreel en sardines bevat omega-3 vetzuren die ontstekingsremmende eigenschappen hebben en hartritmestoornissen kunnen helpen voorkomen.
- Vermijd overmatig zout: Te veel zout kan de bloeddruk verhogen, wat invloed kan hebben op de hartslag.
- Beperk cafeïne en alcohol: Deze stoffen kunnen je hartslag verhogen of onregelmatig maken, dus beperk de inname ervan.
Voldoende slaap
Een gebrek aan slaap kan leiden tot een verhoogde hartslag en het risico op hartritmestoornissen vergroten. Zorg voor voldoende en kwalitatieve slaap:
- 7-9 uur slaap per nacht: Dit is de aanbevolen hoeveelheid slaap voor de meeste volwassenen.
- Vaste bedtijden: Creëer een consistent slaapschema om je lichaam te helpen in een gezond ritme te blijven.
- Vermijd schermtijd voor het slapengaan: Blauw licht van elektronische apparaten kan de aanmaak van melatonine verstoren en het inslapen bemoeilijken.
Vermijd stress
Stress is een veelvoorkomende trigger voor een verhoogde of onregelmatige hartslag. Stressreductietechnieken kunnen helpen om je hartslag te normaliseren:
- Mindfulness of meditatie: Regelmatig mediteren kan het stressniveau verlagen en het parasympathische zenuwstelsel activeren, wat een rustiger hartslag bevordert.
- Tijd in de natuur doorbrengen: Tijd buitenshuis doorbrengen in een rustige omgeving kan helpen je hartslag te kalmeren.
- Journaling of ontspanningstechnieken: Door je gedachten en gevoelens op te schrijven of ontspanningsoefeningen te doen, verminder je stress.
Hydratatie
Een goede hydratatie is belangrijk voor de elektrolytenbalans, die een cruciale rol speelt bij het reguleren van de hartslag. Tekort aan vocht kan leiden tot een verhoogde hartslag en hartritmestoornissen.
- Drink dagelijks voldoende water, vooral tijdens en na lichaamsbeweging of bij warm weer.
Stoppen met roken
Nicotine in sigaretten stimuleert het sympathische zenuwstelsel, waardoor je hartslag stijgt en je risico op hartritmestoornissen toeneemt. Stoppen met roken heeft directe positieve effecten op je hartgezondheid.
Biofeedback
Dit is een therapeutische techniek waarbij je leert om je lichaamsfuncties, zoals je hartslag, te beheersen door middel van technologie. Biofeedback-apparaten meten je hartslag en helpen je om te zien hoe ontspanningstechnieken en ademhalingsoefeningen deze kunnen beïnvloeden.
Gewichtsbeheersing
Overgewicht belast het hart en kan bijdragen aan hartritmestoornissen. Door een gezond gewicht te behouden, verminder je de belasting van je hart en ondersteun je een regelmatige hartslag.
Regelmatige controles bij de arts
Als je merkt dat je hartslag regelmatig onregelmatig is of als je symptomen hebt zoals hartkloppingen, duizeligheid of kortademigheid, is het belangrijk om regelmatig een arts te raadplegen. Dit helpt om ernstige onderliggende aandoeningen uit te sluiten en een goed beheerplan te volgen.
Door bovenstaande maatregelen te combineren, kun je je hartslag beter leren reguleren en bijdragen aan een gezonder hartritme.